Παραδείγματα μαρξιστικής εθελοτυφλίας για το 1821 #1α

Ο επιστημονικός δογματισμός του Γκριγκόρι Αρς

Григорий Арш & Εταιρεία των Φιλικών: Και η μαρξιστική πίτα ολόκληρη και ο παραδοσιακός σκύλος χορτάτος

Στη σελίδα 231 του βιβλίου «Η Φιλική Εταιρεία στη Ρωσία» (2011) που έγραψε το 1969 ο ιστορικός της Σοβιετίας Γκριγκόρι Άρς, ο αναγνώστης πληροφορείται ποιος, πού και γιατί οργάνωσε την Ελληνική Επανάσταση. Τρείς «άγνωστοι και σεμνοί» το έκαναν. Αν και άγνωστοι (τελείως αδύναμοι στην παραδοσιακή κοινωνία), είχαν τη δύναμη να τη συσπειρώσουν, επειδή έγιναν τέκτονες. Ενώ οι αναφορές του Αρς καταγράφονται ως αδιαμφισβήτητες, σε υποσημείωση τονίζεται το «εις μάρτυς, ουδείς μάρτυς» (Ξάνθος) και το ότι το κεφάλαιο της Εταιρείας είναι από τα πλέον σκοτεινά και ατεκμηρίωτα στην ιστορία του 1821. Όλα καλά λοιπόν. Και ομολογούμε ότι η οργάνωση της Επανάστασης είναι ατεκμηρίωτη και στηρίζουμε σ’ αυτήν την εξήγηση των πάντων, θεωρώντας την ως απόλυτη βεβαιότητα.

Ένα ακόμα βιβλίο του Αρς κυκλοφόρησε στα ελληνικά την προηγούμενη δεκαετία. Το βιβλίο «Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία» (2015) συμπληρώνει την θεμελίωση ενός παραλογισμού. Ένας αγαθός κόμης, στην προσπάθειά του να βοηθήσει την πατρίδα του, μεταναστεύει στη Ρωσία. Εκεί, αναπάντεχα έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με μια δημοκρατική επανάσταση που διάλεξε τη Ρωσία ως τον πιο κατάλληλο χώρο για τη δράση της. Στον πρόλογο αυτού του βιβλίου ο Αρς γράφει ότι «ως προς τις πολιτικές του πεποιθήσεις ο Καποδίστριας δεν υπήρξε επαναστάτης», προσδιορίζοντας την πολιτική επανάσταση ως συνέπεια «πολιτικών πεποιθήσεων». Τονίζει ακόμα την ανεπάρκεια αποδεικτικού υλικού ως προς την επαναστατικότητα του Καποδίστρια, κάτι που σημαίνει πως η Επανάσταση των τριών της Οδησσού είναι επαρκώς τεκμηριωμένη.

 

Πόσων ειδών πατριωτισμοί, πατριώτες και πατρίδες υπάρχουν; Σε ποιον «πατριώτη» ανήκει το «επαναστατικό δικαίωμα» που οδηγεί στην «ελευθερία»;

O Grigoriy Lvovich Arsh (1925-2017) δεν θα μπορούσε να γράψει διαφορετικά. Η ζωή του, οι σπουδές του, η συγκρότησή του, τον οδηγούν σ’ ένα παραμορφωτικό πρίσμα μέσα από το οποίο κρίνει τα πράγματα. Η παραμόρφωση θεμελιώνεται πάνω στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία και σ’ έναν πολιτικό πατριωτισμό που προκαθορίζει τον άνθρωπο ως οντότητα. Για έναν μαρξιστή η ελευθερία, η αλληλεγγύη, η ισονομία είναι θεωρητικές έννοιες των οποίων η εφαρμογή εφευρέθηκε τον 17^ο-18^ο αιώνα. Είναι αποκλειστικά συνδεδεμένες με τη λαϊκή βούληση και το λαϊκό κράτος. Καμιά άλλη σύνδεση δεν είναι εφικτή για τον οπαδό του διαλεκτικού υλισμού, επιπλέον δε, η χριστιανική πίστη θεωρείται από ανασταλτικός παράγοντας της ελευθερίας έως και ο μοναδικός της εχθρός. Αποτέλεσμα: ο ερευνητής Αρς βρίσκει το επιθυμητό, ταυτίζοντας το ιδεώδες με το αληθές. Για τον Αρς υπάρχουν «πραγματικοί Έλληνες πατριώτες» τους οποίους δημιουργεί η έλλειψη οικονομικών πόρων.

Για την Εταιρεία που οδήγησε τους Έλληνες στο 1821, παραδέχεται μεν -στο περιθώριο- ότι όλη η ιδρυτική της ιστορία αποτελεί μια απλή αφήγηση, αλλά αυτό το κάνει μόνο για πει ότι το έκανε. Και πριν και μετά στηρίζει όλη την κριτική των τεκμηρίων πάνω σε σωρεία αναπόδεικτων θέσεων, που, για τον ίδιο, αποτελούν θέσφατα αδιαπραγμάτευτα. Όσο για την επιλογή των τεκμηρίων, αυτή συμβαδίζει με την επιλεκτικότητα στη διατύπωση ερωτημάτων. Ακολουθεί ολόκληρη η σελίδα 231:

arsh-fil_p231

 

Ο Γκριγκόρι Αρς χαρακτηρίζεται συχνά ως «Ελληνιστής», αν και αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην έρευνα του «εθνικού κινήματος των Γραικών». Αναφέρεται επίσης ως «Βαλκανιολόγος» ή ειδικός μελετητής των «Ρωσο-Βαλκανικών» σχέσεων. Και μόνο αυτός ο αναχρονισμός που δογματικά εξετάζει τις επαναστάσεις των «βαλκανικών λαών», αποκλείει από το πεδίο της έρευνας α) την ορθόδοξη τσαρική πολιτική του 18^ου αιώνα, β) την αντι-οθωμανική χριστιανική πολιτική της Αυστρο-Ρωσίας με στόχο τη δημιουργία μιας νέας Ρώμης (Ευρώπης), γ) την προσπάθεια του Ρήγα που ενδεχομένως λειτούργησε στο προηγούμενο πλαίσιο και δ) την περίπτωση η Ελληνική Επανάσταση να έγινε με τη βοήθεια του τσάρου Αλέξανδρου Α΄ και στόχο μεσοπρόθεσμα υπερεθνικό, καθώς το πλαίσιο της Βιέννης δεν άφηνε περιθώρια για ίδρυση υπερεθνικού ελληνικού κράτους. Περισσότερο όμως ο «βαλκάνιος επαναστάτης» κατοχυρώνει δογματικά το αποκλειστικό δικαίωμα της εξέγερσης στην γλωσσική (εθνική) ομάδα, υπονοώντας τη γνωστή, νεωτερική θέση ΕΘΝΟΣ=ΚΡΑΤΟΣ. Ο χριστιανός δε νοείται να διεκδικεί την κατά Χριστόν ελευθερία ως βάση δημιουργίας κράτους. Εννοείται επίσης ότι έμμεσα ο Αρς υιοθετεί τον εξειδικευμένο δυτικό παραλογισμό με βάση τον οποίο το «Βυζάντιο» δεν ήταν πολυεθνική «Ρώμη» αλλά εθνικό κράτος Γραικών. Έτσι, απαλλάσσεται από την υποχρέωση να διερευνήσει μήπως το 1821 επιχειρεί να ανατρέψει το 1453 και -ενδεχομένως- να επανιδρύσει τη Ρώμη του 330 μ.Χ. [Στο πρώιμο έργο του «Η μυστική οργάνωση Φιλική Εταιρεία» το κάνει σύντομα, με τον κλασικό μαρξιστικό τρόπο: η σκλαβιά είναι υλική, άρα οι πλούσιοι αποκλείονται από την επανάσταση ή ορίζονται ως εχθροί της. Την ίδια στιγμή διαπιστώνεται βαλκανικό σκότος σε σχέση με την φωτεινή Δύση]. Όταν η «Βυζαντινή επανάσταση» αποκλείεται, η «Βαλκανική επανάσταση» μοιραία καταλαμβάνει τη θέση της. Η «Βαλκανική Επανάσταση» που όλοι σχεδόν οι ιστορικοί αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν, τουλάχιστον στον Ρήγα και στον Υψηλάντη, εκφράζει τη φοβικότητα έναντι ακόμα και απλής αναφοράς σε «Χριστιανική Επανάσταση». Δεν υπάρχει καν προσπάθεια ερμηνείας της Οθωμανικής απαίτησης το 1821 να λυθεί από τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο όρκος των Φιλικών. Όσο για τον Βλαντιμιρέσκου, εκτελέστηκε από τον Υψηλάντη επειδή -σύμφωνα με τον Αρς- ο πρώτος ήταν περισσότερο λαϊκός επαναστάτης από τον δεύτερο, τον οποίο επίσης θεωρεί λαϊκό-κοσμικό-αντικληρικό επαναστάτη [«Η μυστική οργάνωση Φιλική Εταιρεία». Στο βιβλίο αυτό ο αναχρονισμός και η προκατάληψη του Αρς θριαμβεύουν: βλέπει ανεξήγητη την εκτέλεση του Πατριάρχη, εφευρίσκει Επανάσταση «Ρουμάνων», εντοπίζει τις «Βαλκανικές χώρες» από τις οποίες μεταναστεύουν στην Οδησσό μετά το 1792: Ελλάδα (Γραικία στο πρωτότυπο) και Αλβανία. Θεωρεί ότι το 1821 η Φιλική Εταιρεία έχασε τον έλεγχο της επανάστασης από τους «αντιπάλους» της: την αριστοκρατία και την Εκκλησία. Καμιά ένταση αντίφασης δεν συγκινεί τον Αρς: πιστεύει ότι οι αντίπαλοι της Φιλικής Εταιρείας στην Πελοπόννησο χρησιμοποίησαν κατά του (κοινωνικού επαναστάτη) Δημ. Υψηλάντη τον Αλ. Μαυροκορδάτο!] Ας επικεντρωθούμε και πάλι στο πώς και γιατί εμφανίστηκε -κατά τον Αρς- η Φιλική Εταιρεία στη Ρωσία.

Ξεκινώντας το μοναδικό δημόσιο κείμενό του ο αναγνωρισμένος αφηγητής της Εταιρείας, Εμμανουήλ Ξάνθος, αναφέρεται στους προδρόμους του: Μπενάκη, Κρεββατά, Ζαΐμη, Πελοποννήσιους άρχοντες. Ο Αρς δεν εξετάζει αν και γιατί οι Μαυρομιχάλης, Περρούκας, Κρεββατάς, Ζαΐμης, σπάζοντας την παράδοση, έγιναν ξαφνικά ιακωβίνοι-κορδελιέροι δίπλα στους «καρμπονάρους» Ρώμα και Βιάρο Καποδίστρια, ούτε απορεί για το πώς αυτοί οι δαιμόνιοι «ιδρυτές» της Οδησσού που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα ως το 1818, ξεγελούσαν τους πάντες από το 1819 με το χονδροειδές ψέμα «εκπροσωπούμε τον τσάρο και τον Καποδίστρια». Πάντως, ο Αρς δέχεται -έστω και για μια στιγμή, έστω στην υποσημείωση- την πραγματικότητα: ότι η ίδρυση της Εταιρείας των ανωνύμων στην Οδησσό στερείται κάθε τεκμηρίου. Το επαναλαμβάνει στο Παράρτημα, χωρίς όμως -και πάλι- ν’ αποτελεί στοιχείο αμφιβολίας των συμπερασμάτων του.

Το βιβλίο «Η Φιλική Εταιρεία στη Ρωσία» εκδόθηκε το 1970 και κυκλοφόρησε ευρέως στα ελληνικά 41 χρόνια αργότερα. Στη δεκαετία του 1960 είχαν δημοσιευτεί άρθρα του στην εφημερίδα «Αυγή» και μια πρώτη εκδοχή του θέματος «Φιλική Εταιρεία» σε βιβλίο. Ο Γκριγκόρι Αρς αξιοποιήθηκε στο πλαίσιο της μεγάλης προσπάθειας που έγινε εκατέρωθεν του Ατλαντικού στην επέτειο των 150 χρόνων  από την ίδρυση της Εταιρείας (1964) και την έναρξη της Επανάστασης (1971), προκειμένου να αποδειχθεί ότι η Επανάσταση του 1821 ήταν όντως εθνική (=ελληνόφωνη) και οργανωμένη από τον λαό. Πώς στήνει το οικοδόμημα αυτό ο Αρς; Πώς αντιμετωπίζει αντίθετες απόψεις;

Η έννοια της «προόδου» τοποθετείται εξαρχής δίπλα στην «ελευθερία» και ο επαναστατικός στόχος που τοποθετείται εμμέσως -πλην σαφώς- στο υλιστικό επίπεδο, καθαγιάζεται με το αίτημα της δημοκρατίας που επίσης θεωρείται λαογέννητο και αίτημα του 1789. Όταν ο Αρς αναγκάζεται να κρίνει μια ριζικά διαφορετική άποψη όπως αυτήν του Oțetea [η Φιλική Εταιρεία διευθύνεται από τον τσάρο, τον Καποδίστρια και τον Στρογκανόφ] το κάνει υπό το πρίσμα των πεποιθήσεών του. Αναφέρει ότι κατά τον Oțetea «συμμετέχει η τσαρική κυβέρνηση» στο αίτημα του ελληνικού λαού. Όχι ότι ο χριστιανικός κόσμος καθοδηγείται από την ηγεσία του. Ο Αρς απορρίπτει πρόχειρα μια θέση που ο ίδιος διαστρέβλωσε, δείχνοντας ότι ο διάλογος με τον διαλεκτικό υλισμό είναι εκ των προτέρων καταδικασμένος. Το ελαφρυντικό του είναι πως οι ιδέες αυτές κυριαρχούν στις κοινωνίες ως απόλυτη αλήθεια. Όλες σχεδόν οι μη μαρξιστικές ιστορικές αναλύσεις έχουν διαποτιστεί ως ένα βαθμό από τις μαρξιστικές ιδέες. Επί πλέον, οι ελάχιστες που αποφεύγουν τα μαρξιστικά θέσφατα αδυνατούν να συγκροτήσουν μια συνολικά πειστική εξήγηση τόσο για το 1821 όσο και για την μακρά προϊστορία του. Συνεπώς, το πραγματικό ελαφρυντικό κάθε μαρξιστή ιστορικού είναι η σιωπή των προφανών πρωταγωνιστών, η οποία διαμορφώθηκε πριν το 1821. Γι αυτό και ο Αρς προσπερνά με άνεση κάθε αντίθετη άποψη που υποχρεώνεται να αναφέρει, όπως του Αυστριακού Prokesch Osten. Τι απομένει λοιπόν;

Απομένει η συγκρότηση του δογματισμού «ελευθερία = μαρξιστική δημοκρατία» που στηρίζει τους αναχρονισμούς και τα ιστορικά του αξιώματα σε κενά, κομπιάσματα, αποσιωπήσεις, λυρικά ξεσπάσματα υπέρ των δημοκρατών-προοδευτικών ιδεών και μύδρους κατά των πρωτόγονων & καθυστερημένων προσώπων και ιδεών της αντίπαλης πλευράς. Τουλάχιστον, παραδέχεται έτσι, πως οι αντίπαλοι στο διεθνές προσκήνιο και παρασκήνιο είναι δυο, παρόλο που πασχίζει διαρκώς να το ξεχνά, μέσω των οικονομικών μεγεθών που δεσπόζουν στην μαρξιστική ανάλυση ανάγοντας το οικονομικό φαινόμενο σε βουλητικό υποκείμενο.

Αν και είναι αυτονόητο, πρέπει να διευκρινιστεί προς αποφυγή παρεξηγήσεως: το ότι οι μαρξιστικές τεχνικές και αντιλήψεις παραμορφώνουν εξ ορισμού την οπτική του ερευνητή δεν σημαίνει α) ότι όλοι οι μαρξιστές ιστορικοί φέρουν το ίδιο ακριβώς παραμορφωτικό πρίσμα, β) ότι κάθε μη μαρξιστής έχει την ικανότητα να προσεγγίσει την ιστορία περισσότερο νηφάλια. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα στον 20^ο αιώνα τα σημαντικότερα και τα περισσότερα νέα στοιχεία για την εποχή των μεγάλων επαναστάσεων έχουν διατυπωθεί από μαρξιστές. Αυτό που απουσιάζει εκατέρωθεν είναι μια συνολική εξήγηση των αιτίων που οδήγησαν σ’ αυτές τις επαναστάσεις, κάτι που απαιτεί και τον απεγκλωβισμό από τη δογματικά τοποθετημένη «Αναγέννηση» και την συσχέτιση βασικών οικονομικών δεδομένων με την ανθρώπινη βούληση.

 

Ό,τι έγινε στην ελληνική υπόθεση από το 1750 εξηγείται αστικο-δημοκρατικά. Στιγμιότυπα από τα τρία πρώτα κεφάλαια του βιβλίου «Η Φιλική Εταιρεία στη Ρωσία»

• Η βαθύτερη αιτία των διώξεων της Πύλης εναντίον μεμονωμένων κοτζαμπάσηδων ήταν τις περισσότερες φορές οι εσωτερικές τους διαμάχες (σ. 96)
• Η προσκόλληση των Φαναριωτών στην Πύλη παρατηρείται από πολλούς ξένους διπλωμάτες. … Ορισμένοι Φαναριώτες παρείχαν σημαντικές πολιτικές υπηρεσίες στη Ρωσία. … Ωστόσο, σε αντίθεση με τους πραγματικούς Έλληνες πατριώτες … (σ. 100)
• Ο ανώτατος ελληνικός κλήρος που είχε στενές σχέσεις με τους Φαναριώτες ήταν επίσης πολύ εχθρικός προς το απελευθερωτικό κίνημα. … Στη δικαιοδοσία της Πύλης ανήκαν όλα τα Βαλκάνια. (σ.101)
• Το διάστημα εκείνο [1791] δημιουργήθηκε μια αρκετά ιδιότυπη κατάσταση, όταν ο Αλή πασάς … άρχισε ο ίδιος διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, αναζητώντας σ’ αυτήν έρεισμα στη διαμάχη του με το σουλτάνο. (σ. 122)
• Η Μεγάλη Γαλλική Επανάσταση εξόπλισε ιδεολογικά το κίνημα του Ρήγα. … Σύμφωνα με τον Μέντελσον Μπαρτόλντι, οι Έλληνες πωλούσαν σιτάρι [στους Γάλλους] και έπαιρναν ως αντάλλαγμα τις γαλλικές απόψεις και τις αρχές περί ελευθερίας. (σ. 130-131)
• Οι υπέροχες νίκες του Ναπολέοντα στην Ιταλία, η συντριβή των φεουδαρχικών απολυταρχικών καθεστώτων … προκαλούσαν βαθιά εντύπωση στο πιο μορφωμένο και ενεργό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. (σ. 152)
• Απέδιδαν και τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη διάφορα επαναστατικά σχέδια. Οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί … εφόσον ανήκε στα ηγετικά κλιμάκια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως και οι άλλοι Φαναριώτες, ήταν πολέμιος των δημοκρατικών ιδεών. (σ. 160)
• 21/3/1800: Τρεισίμισι αιώνες μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας εμφανίστηκε και πάλι ελληνικό κράτος με εθνική διοίκηση. … Ο Περραιβός εξέδωσε ορισμένα επαναστατικά έργα του Ρήγα στην Κέρκυρα κατόπιν εντολής του Βοναπάρτη. … ως δημοκράτης ήταν αναγκασμένος να κρυφτεί στην Πάργα. … Το 1804 διορίστηκε δάσκαλος σε δημόσιο σχολείο στην Κέρκυρα (σ. 163-165)
• Κέντρο της ελληνικής μετανάστευσης έγινε η πόλη Νίζνα … Οι δρατήριοι και εφευρετικοί Έλληνες κατόρθωσαν να αποκτήσουν σημαντικά προνόμια από τους Ουκρανούς αταμάνους. … Η Ελληνική μετανάστευση στη Ρωσία στα τέλη 18^ου αρχές 19^ου αι. ήταν μια δημοκρατική κίνηση. (σ. 179-180)
• Ο Καποδίστριας δεν ήταν καθόλου διατεθειμένος να εργαστή ως υπηρέτης της ρωσικής απολυταρχίας, αλλά κατέληξε εντελώς συνειδητά στο συμπέρασμα ότι μόνο με τη στήριξη της Ρωσίας ήταν δυνατόν να βελτιωθεί η τύχη της πατρίδας του, των Επτανήσων, και με την ευρεία έννοια, της Ελλάδας.  … Ο Καποδίστριας … ενώπιον του σκοταδιστικού περίγυρου του Αλέξανδρου Α΄, δηλαδή του ημιμαθή καραβανά του θιασώτη της δουλοπαροικίας Αραξέγιεφ, του εξημένου θρησκευτικού Γκολίτσιν και του μέχρι το μυελό των οστών αντιδραστικού Νέσελροντ, φαινόταν υπερβολικά «ριζοσπαστικός» (σ. 220, 224)

Αν μέχρι σήμερα κάποιοι πιστεύουν ότι η ταξική διαίρεση είναι το μείζον κοινωνικό πρόβλημα και αυτήν πολέμησαν οι αυθόρμητες (λαϊκογενείς) επαναστάσεις της Γαλλίας και της Ρωσίας, τότε η περίπτωση του Αρς είναι απλή. Η κοινωνική διαφοροποίηση, η ταξική διαίρεση είναι τροφοδότης μιας ευλογοφανούς υπόθεσης εργασίας για μια λαϊκή επανάσταση και ο μαρξιστής Αρς δεν διστάζει να ανάγει την υπόθεση σε βεβαιότητα. Δυστυχώς γι’ αυτόν η θεωρία της «ταξικής επανάστασης» του 21 έχει παραμείνει πια μόνο στα γραφεία των ποικίλων κομμουνιστικών κομμάτων. Ο πανεπιστημιακός μαρξισμός / νεομαρξισμός έχει προ πολλού υιοθετήσει την θεωρία της «εθνικής επανάστασης» στην οποία το Έθνος έχει κυρίως ή αποκλειστικά πολιτική και όχι πολιτισμική συγκρότηση.

Δεν θ’ αναφερθούμε στα κενά και τις αντιφάσεις που αφορούν στην περίοδο του Ρήγα, παρότι εκεί θεμελιώνεται η μαρξιστική εθελοτυφλία του Αρς. Αφού ενοχοποιήσει την αριστοκρατία και τους ιερωμένους, αφού πειστεί ότι ο αγώνας του Ρήγα είναι ταξικός και αντιφεουδαρχικός, ο Αρς αγγίζει, αλλά αποφεύγει να εξετάσει τις διαφορές αντιλήψεων που συγκρούστηκαν στο κράτος των Επτανήσων, αλλά και τις αιτίες που το εξαφάνισαν. Η «Ελληνική Νομαρχία» χάνει άλλη μια ευκαιρία να ενταχθεί στο πραγματικό της πλαίσιο: στην Επτάνησο Πολιτεία, ως νεωτερικός αντίλογος στο «Δοκίμιο περί Πατριωτισμού» με ισχυρές δόσεις κατασυκοφάντησης των μοναχών και του κλήρου που ουδεμία σχέση έχουν με το ύφος ενός κειμένου πολιτικού στοχασμού. Αφού βρήκε λοιπόν ο Αρς πρόδρομο της Οδησσού στο πρόσωπο του Ρήγα, η πυκνή από διεθνή γεγονότα περίοδος του α΄ -διεθνώς αναγνωρισμένου- ελληνικού κράτους δεν χρήζει αναφοράς και αναλύσεως. Παραλείπεται ακόμα και η έντονη δραστηριοποίηση του Κοραή πριν καλά καλά σιγήσουν τα κανόνια στο Αούστερλιτς.

Το πνεύμα που κυριαρχεί στα επιλεγμένα στιγμιότυπα των 3 πρώτων κεφαλαίων δεν μεταβάλλεται στο υπόλοιπο βιβλίο, όπου περιγράφεται πώς η ιδέα των τριών ή του Ξάνθου γίνεται η βάση της ίδρυσης του ελληνικού κράτους. Πώς, λοιπόν, θα μπορούσε να εξεταστεί η αγγλορωσική Εταιρεία «Φίλοι των Μουσών» ως παράγοντας της Επανάστασης, όταν -στον Αρς- ο διαφωτισμός είναι ταυτισμένος με τον αντιχριστιανισμό και ο επαναστατισμός είναι ταυτισμένος με το λαϊκό βουλητικό υποκείμενο που στοχεύει στον υλισμό; Ακόμα και η ελληνική (γραικική) μετανάστευση στη Ρωσία (τέλη 18^ου αιώνα) θεωρείται «δημοκρατική κίνηση». Τα μάτια κλείνουν, η σκέψη αρνείται, ακόμα κι όταν η δημοκρατική παράταξη επιβάλλει το 1822 το έμβλημα Αθηνά-κουκουβάγια, ένα έμβλημα που σχετίζεται με τους Φίλους των Μουσών της Αθήνας στους οποίους προσχώρησαν / αντιπαρατέθηκαν οι Φίλοι των Μουσών Βιέννης-Μονάχου. Ας παρακολουθήσουμε το συλλογισμό του Αρς και τους τρόπους με τους οποίους καλύπτει τα κενά και τις αντιφάσεις μιας επαναστατικής οργάνωσης που γεννιέται από τρεις στην Οδησσό.

 

Σταδιακά οι τρεις γίνονται δεκαέξι. Αφαιρείται ο Γαλάτης και μένουν 15 για να εκτελέσουν το δημοκρατικό επαναστατικό σχέδιο που διαρκώς λάκτιζε ο Καποδίστριας

Από ένα απροκατάληπτο πνεύμα, ο συλλογισμός αυτός θα απορριπτόταν, εφόσον κάθε Σκουφάς θα ήταν ο ιδρυτής-ανόητος που ενώ αναλάμβανε να «απαντήσει στην απροθυμία των Ευρωπαίων» όπως αυτή εκφράστηκε το 1814 μέσω του Μέτερνιχ, αδυνατούσε ταυτόχρονα να κατανοήσει την απόσταση που τον χώριζε από τον Καποδίστρια και τον «κίνδυνο που εγκυμονούσε» η παρουσία του τσάρου δίπλα του. Γενικά, ο συλλογισμός «άλλος μπορεί να στήσει μια επαναστατική οργάνωση και άλλος είναι ο κατάλληλος / αρμόδιος να κηρύξει την επανάσταση» είναι τελείως παράλογος στο ιστορικό του πλαίσιο. Ο Σκουφάς αναλαμβάνει να κάνει κάτι που δεν τολμά ο Καποδίστριας, αλλά, αμέσως «απευθύνεται» στον Καποδίστρια και μάλιστα για να του παραδώσει έναν «ανύπαρκτο» επαναστατικό μηχανισμό (1816). Επιπρόσθετα, ο παραλογισμός γίνεται ανεκτός, επειδή αποσιωπάται η διαρκής ρήξη των δυο «αόρατων» παρατάξεων που κορυφώνεται με τον ίδιο τρόπο το 1818, το 1824, το 1830, το 1832. Ας πάμε παρακάτω.

Ο Καποδίστριας παραμένει «ελαφρώς δημοκράτης» και «ελαφρώς αφελής» που τον αρρωσταίνει ο Γαλάτης με τις ιδέες του και τον ξεγελούν ο Αναγνωσταράς με τους άλλους οπλαρχηγούς. Οι οπλαρχηγοί συνδιαλέγονται με τον Καποδίστρια (1818) ενώ αυτός βρίσκεται σε περιοδεία με τον τσάρο, αλλά ο τελευταίος είναι απών και «αγρόν αγοράζει».

Είναι συνεπώς μονόδρομος η αντιστροφή της πραγματικότητας στην επίσκεψη του Καποδίστρια στην Κέρκυρα το 1819. Εδώ ο Αρς ελέγχεται και για το μόλις προ ολίγου εμφανισθέν Αρχείο Σέκερη (1967) το οποίο γνώριζε, το ανέφερε αλλά το έλαβε υπόψιν του επιλεκτικά. Σύμφωνα με τον Π. Σέκερη ο Ξάνθος είχε «ιερό χρέος να εκπληρώσει» και αρχικός του προορισμός ήταν η Κέρκυρα. Εκεί θα συναντούσε τον Καποδίστρια. Όταν έχασε αυτό το χρονοδιάγραμμα (ο Σέκερης ενδεχομένως εννοεί ότι σκόπιμα το έχασε) υποσχόταν ότι θα πετύχει τον Καποδίστρια στη διαδρομή Κέρκυρα-Λονδίνο. Για ποιον λόγο ο Ξάνθος έπρεπε να απευθυνθεί στον Καποδίστρια; Η εξιστόρηση περί του Συμφωνητικού της 22/9/1818 είναι άκρως διάτρητη. Ο Ν. Υψηλάντης περιγράφει ακόμα τέσσερις ομάδες να πορεύονται προς τον Καποδίστρια, ανταγωνιστικές ως προς την ομάδα που εκπροσωπεί ο Ξάνθος, όμως ούτε αυτό σχολιάζεται. Επιμένει επίσης ο Αρς ότι η εταιρική έδρα μεταφέρεται στην Κων/πολη και μάλιστα το 1818. Ο Ν. Υψηλάντης που καταφανώς υποχρεώνεται να δώσει άλλη εκδοχή του μύθου, θα πει -μέσα σ’ ένα πολύ παθιασμένο και ακατάστατο κείμενο- ότι η εταιρική υπόθεση ήταν εξαρχής υπόθεση της Κωνσταντινούπολης. Όσο για το 1818, είναι ένα έτος κλειδί που σταδιακά θα επιβληθεί στην ιστορία ως δόγμα. Άλλα παράδοξα που ο Αρς θεωρεί φυσιολογικά:

• Οι Λεβέντης, Πίνης, Πιζάνης και κάθε υπάλληλος των ρωσικών πρεσβειών κατορθώνουν να ξεγελούν τον πολιτικό τους προϊστάμενο Ι. Καποδίστρια, λαμβάνοντας μέρος στη συνομωσία των «βαλκάνιων δημοκρατών».
• Ο τσάρος Νικόλαος που θα κάνει μεταξύ 1826-29 όσα περίπου απέτυχε να κάνει ο Αλέξανδρος στο διάστημα 1821-25, θεωρείται επίσης «αντιδραστικός μέχρι μυελού των οστών» από τον Άρς και γενικά ο χώρος της Ρωσίας χαρακτηρίζεται έμμεσα ή άμεσα «πρόσφορος για την Ελληνική Επανάσταση» αφού Σκουφάδες και Αναγνωστόπουλοι μπορούν εύκολα να ξεγελάσουν τον τσαρικό μηχανισμό που εχθρεύεται τις Επαναστάσεις.
• Η συμφωνία προσχώρησης του Μαυρομιχάλη στην Εταιρεία ως αρχηγού όλων των Μανιατών αφήνει ασυγκίνητο τον Αρς ως προς την εμπλοκή του Καποδίστρια και του Πατριάρχη.

Η συμφωνία στήριξης του Αλή πασά από την τσαρική πολιτική απορρίπτεται από τον Αρς επειδή τα επίσημα διπλωματικά κείμενα δεν περιλαμβάνουν τέτοια συμφωνία.

Συνεχίζεται και ολοκληρώνεται στο β΄ μέρος

πηγή: https://karavaki.wordpress.com/2022/11/01/marxist-history-01a/